Sulu Söndürme Sistemlerinde Örnek Hesaplama

Sulu Söndürme Sistemlerinde Örnek Hesaplama

ÖRNEK 1

Yüksek tehlike sınıfında, sadece hidrant sistemi kurulu bir işletmede, pompadan en uzak hidrant 500m uzaklıkta ise, pompanın debisi, pompanın basıncı ve gerekli su deposu hacmi ne olmalıdır?

Not: Sadece hidrant sistemi kurulu ise, hidrant sistemi debisinin 1900 lt/dak olması gerekir. MADDE 95

ÇÖZÜM

Yönetmelik Ek-8/C tablosunda yüksek tehlike sınıfı için gereken minimum süre 90 dakikadır.

Yangın Suyu Hacmi = 1900 lt/dak x 90 dak = 171000lt = 171 m3 (minimum yangın suyu deposu hacmi)

90 dak = 1,5 saat

Yangın Pompalarının Debisi = 171 m3 / 1,5 saat = 114 m3/h

Hidrant için 700 kPa basınç olması gerekir.

700kPa = 7 bar

En uzak hidrant 500m uzaklıkta olduğu için bu uzunluktaki basınç kaybı;

Not: Yatay borularda her 100 metrede, dikey borularda  ise her 10 metrede  1 bar basınç kaybı oluşur.

Hidrant sistemi tesisatı yatay döşeneceği düşünülür ve,

500/100 = 5 bar

Toplam Pompa Basıncı = Hidrant Çıkışında İstenen Basınç + Basınç Kaybı + İlk Çıkış Kaybı + Sürtünme Kaybı

İlk Çıkış Kaybı 1 bar ve Sürtünme Kaybı 1 bar kabul edilir.

Toplam Pompa Basıncı = 7 + 5 + 1 + 1 = 14 bar

Not : 1 bar = 10 mss

ÖRNEK 2

Orta Tehlike 3 sınıfına giren ve bünyesinde hidrant, yangın dolabı ve splikler(yağmurlama) sistem bulunduran ve binada en yüksekteki hortum dolabının pompaya olan yüksekliği 10 metre ve en uzak hidrantın pompaya olan mesafesi 100 metre ise, bu tesisin pompa basıncı, pompa debisi ve su deposu hacmi ne olmalıdır?

ÇÖZÜM

Not : Bu tip hesaplamalarda acil bir durum için 2 adet yangın hortum dolabı, 1 adet hidrant çalışacakmış gibi hesaplama yapılır.

Hortum dolabı için ;

Ek-8/C’de orta tehlike 3 sınıfı için debi 100 lt/dak ve süre minimum 60 dak olmalıdır.

100 lt/dak x 60 dak = 6000 lt = 6 m3

İki adet hortum dolabı düşünülürse 6 x 2 = 12 m3

Hidrant için ;

Ek-8/C orta tehlike 3 için debi 1000 lt/dak ve süre minimum 60 dakika olmalıdır.

1000 lt/dak x 60 dak = 60000 lt = 60m3

Splinkler için ;

Ek-8/B’de orta tehlike 3 için ;

Tasarım yoğunluğu = 5 mm/dak = 0,005 m/dak

Islak veya önetkili = 216 m2

Ek-8/C’de hidrant ve hortum dolabı için alınan süre splikler içinde geçerlidir.

Süre = 60 dak

0,005 m/dak x 216 m2 x 60 dak = 64,8 m3

Yangın Suyu Hacmi = 64,8 m3 + 12 m3+ 60m3 = 136,8 m3

Not : Ek-8/A tablosunda orta tehlike 3’e göre ıslak veya önetkili kısmında en az su deposu 160 m3 olarak verilmiş olduğu görülmektedir. Fakat bu tablo yaklaşık değerler verdiği için, öncelik her zaman hidrolik hesaptır. MADDE 92

60 dak = 1 saat

Pompa debisi = 136,8 m3 / 1 saat =  136,8 m3/h

Pompa basıncı hesaplanırken en çok basınç gerektiren sisteme göre hesaplanır. Oda hidrant olup basıncı da 7 bardır. Boru uzunluğuna göre basınç kaybı hesaplanır. Splikler gibi daha düşük basınç gerektiren sistemlerde yüksek basınçtan ötürü basınç düşürücü kullanılmalıdır.

Not: Yatay borularda her 100 metrede, dikey borularda  ise her 10 metrede  1 bar basınç kaybı oluşur.

Hidrant için basınç kaybı ;

100/100 = 1 bar

Hortum dolabı için ;

10/10 = 1 bar

Toplam Pompa Basıncı = Hidrant Çıkışında İstenen Basınç + Basınç Kaybı + İlk Çıkış Kaybı + Sürtünme Kaybı

İlk Çıkış Kaybı 1 bar ve Sürtünme Kaybı 1 bar kabul edilir.

Toplam Pompa Basıncı = 7 + 1 + 1 + 1 + 1 = 11 bar